Çoğu insanda sorumluluğu Allah’a yükleme gibi yanlış bir düşünce var bir nevi hastalık da denebilir. “Allah isteseydi olurdu, Allah böyle olmasını istemiyor” böyle bir düşünce bir nevi putlaştırmak.
Kişi çalışmadan çabalamadan hiç bir şey olmaz, önce çalışacaksın sonra gerisini Allah’a bırakacaksın, bunun İslamiyet’teki ismi “tevekkül”. Çalışmadan çabalamadan sorumluluğu hiç kimse Allah’a yükleyemez.
Şirk koşanlar şöyle söyleyecekler: “Şâyet Allah dileseydi, biz ve babalarımız şirk koşmazdık ve hiçbir şeyi haram etmezdik.” Onlardan öncekiler de azabımızı tadıncaya kadar işte böyle yalanladılar. De ki: “Sizin yanınızda ilimden bir şey var mı? Öyleyse (varsa) onu bize çıkarın. Siz ancak zanna tâbî oluyorsunuz. Ve siz sadece yalan söylüyorsunuz.”
( 6/EN’ÂM-148 )
Ayet bu konuya çok güzel bir örnek. Allah kişiye doğru yolu gösterdiği hal de kişi yanlış yoldaysa tamamen kendi hatasıdır.
Kainatı yaratan Cenâb-ı Hakk’tır fakat insan kendi kaderine kendisi yol verir. İnsan akıl ve iradeye sahip tek canlıdır, Allah Azimüşan kişiye kötüyüde göstermiş iyiyidi bir de irade vermiş doğru yolu bulmak kişiye kalmıştır.
Allah’ın emirlerini yapıp yasaklarından kaçınmalıyız. O’nun sevgisine ulaşmayı dileyen bir kişinin bunları yapması lazımdır yani “takva”.
Bir de “ihlas” var.. “Teslimiyet”.. Kişi O’na teslim olmalıdır ki Güzel’likler hayy-at’ına zuhur etsin.
Bizi yaratan Allah’a sorumluluğu yüklemek yanlıştır. Allah her şeyi kolaylaştırmıştır, fıkıh da “Helallerde Genişlik / Haramlarda Sınırlılık” adı altında bir konu vardır bu konu da buna örnekdir.
“Allah, göklerin ve yerin nuru’dur. O’nun nuru, içinde misbah ( lâmba ) bulunan kandil ( ışık saçan bir kaynak ) gibidir. Misbah, sırça ( cam ) içindedir. Sırça ( cam ), inci gibi ( parlayan ) yıldız gibidir. Doğuda ve batıda bulunmayan mübarek bir ağacın yağından yakılır. Onun yağı, ona ateş değmese de kendi kendine ışık verir. Nur üzerine nurdur. Allah dilediğini nuruna hidayet eder ( ulaştırır ). Ve Allah, insanlara örnekler verir. Ve Allah, herşeyi en iyi bilendir. ”
( Nur suresi/35 )
