* Ölüm kaygısının da bir ekonomisi vardır.
* İnsan bu dünyada ölümlü olduğunu kabul etmek istemez.
* Bu yüzden hastalık düzeyinde ölümsüzlüğe odaklanır.
* Bir formül kendini homo-ekonomikus olarak görmektir; varlığını kapitale adayan insan yani. Marx buna yabancılaşmış bilinç, Polanyi ise piyasa mantığı adını verir. (1)
* Ölümü kabullenememek aslında sahici insan olmayı ve yaşamı içselleştirememek demektir, insanı insanlığından uzaklaştıran bir şeydir.
* Kur’an-ı Kerim Hümeze suresi’nde mal-mülk ile ölümsüzlüğe erişmek isteyen insanların beyhude çabalarına dikkat çekilir:
Arkadan çekiştirmeyi, yüze karşı eğlenmeyi âdet edinen herkesin vay haline! / O ki, mal toplamış ve onu sayıp durmuştur./ (O), malının kendisini ebedî kılacağını zanneder. (104/1-3)
Ali Rıza Bayzan
(1) Meraklısı şu makaleye bakabilir: Hüseyin Özel, Ölümün Politik İktisadı: Polanyi ve Marx’ın İnsan Anlayışlarına Dayanan Bir Deneme, H.Ü. İktisadi ve İdarî Bilimler Fakültesi Dergisi. Cilt 18, Sayı 2, 2000, s. 61-81